NAH Niet aangeboren hersenletsel na lichttraumatisch hersenletsel

Er is sprake van licht traumatisch schedelhersenletsel (LTSH) bij:

- een (ongevals)letsel van het hoofd, uitgezonderd oppervlakkig letsel van het aangezicht

- een initiële Glasgow Coma Score (GCS) van 13, 14 of 15 op de SEH

- en er bij een GCS van 15 voldaan wordt aan één van de onderstaande criteria:

     -  een periode van posttraumatisch bewustzijnsverlies (max. 30 min.)

     -  een periode van verwardheid of amnesie: retrograad, betreffende het gebeuren zelf of anterograad  (= posttraumatische amnesie (PTA), max. 24 uur)

     -  andere posttraumatische (passagère) neurologische verschijnselen dan boven beschreven

 

Binnen LTSH vallen de commotio cerebri (GCS 15, kortdurend bewustzijnsverlies en beperkte PTA duur) en mildere vormen van contusio cerebri (GCS 13-14).

Voorkomen van NAH: geschat wordt dat jaarlijks 85.000 personen traumatisch hersenletsel krijgen. Ongeveer de helft gaat naar de SEH of wordt opgenomen.

De belangrijkste risicogroepen zijn kinderen < 5 jaar, ouderen vanaf 65 jaar (privé ongevallen) en jongeren tussen 15 en 24 jaar (verkeer).

Aangenomen wordt dat meer dan de helft van de patiënten met NAH in meer of mindere mate aantoonbare stoornissen en beperkingen overhoudt. Na 6 maanden tot 1  jaar zou 67% van de mensen met licht-middelzwaar hersenletsel nog klachten hebben.

De mate en duur van herstel en re-integratie na licht traumatisch hersenletsel verschilt sterk per persoon. In eerste instantie is er na het trauma vaak snel en succesvol herstel. Symptomen en breuk in het functioneren kunnen pas enige tijd later merkbaar worden. De patiënt kan buiten het zorgcircuit blijven en onvoldoende of niet passende zorg krijgen.

De ernst van de gevolgen van een traumatisch hersenletsel zijn gerelateerd aan:

- aard, ernst en locatie van het letsel

- tijdsduur tussen trauma – herstel van bewustzijn en geheugen en het tempo van herstel

- leeftijd

- persoonlijkheidskenmerken voor het letsel

- copingvaardigheden

- reactie en aanpassing door de omgeving

- Cognitieve problemen

- Gedragsveranderingen

- Vermoeidheid

- Emotionele problemen

- Beperkt inzicht in eigen functioneren

- Klachten kunnen na langere tijd duidelijk worden bij b.v. terugkeer in het arbeidsproces

- Indien er een parenchymateuze afwijking op de CT-hersenen wordt vastgesteld, volgt poliklinische controle bij  de neuroloog

- Als een patiënt met een trauma op de SEH of opgenomen is geweest geeft de neuroloog of verpleegkundige dat door aan de verpleegkundig consulent NAH. Daarnaast worden de lijsten van de

  SEH gescreend op patiënten met een trauma.

- De patiënt krijgt de folder “Adviezen bij licht traumatisch hersenletsel – Een hersenschudding” (bijlage)

- Na 3 weken neemt de verpleegkundig consulent NAH telefonische contact op met de patiënt. Dit is een éénmalig contact.

  Zo nodig schakelt de verpleegkundig consulent NAH een hulpverlener in de 1^e lijn in, b.v. de huisarts of thuiszorgverpleegkundige NAH. Dit gebeurt bij ongeveer 1 op de 5 á 6 patiënten.

  (een thuiszorgverpleegkundige NAH werkt bij een thuiszorgorganisatie, heeft aandachtsgebied NAH en is in het onderwerp geschoold)

- De verpleegkundig consulent NAH bericht de huisarts alléén als er begeleiding is ingeschakeld.

 

NB in de andere Friese ziekenhuizen is er geen contact door een verpleegkundig consulent NAH.

Patiënten uit de regio van het MCL, die met een trauma in een ander ziekenhuis op de SEH zijn geweest, kunnen op advies van de huisarts wel contact opnemen met de verpleegkundig consulent NAH in het MCL.

 

 

 

- Trauma opnemen in episodenlijst “met attentiewaarde”, zodat huisarts alert blijft als patiënt met (vage) klachten komt.

- De huisarts kan bij presentatie van klachten na een trauma de signaleringslijst gebruiken (hieronder) en zo mogelijk adviezen geven.

- De huisarts kan advies vragen over begeleiding aan de verpleegkundig consulent NAH (tel: 058 2867362, eveneens CVA-Zorgketen)

- De huisarts kan voor begeleiding ook verwijzen naar hulpverleners in de 1^e lijn (pag. 4).

- De huisarts kan verwijzen naar de neuroloog voor diagnostiek. Omdat de kans op verbetering heel groot is,  is pas verwijzing zinvol een half jaar na het trauma.

- Indien patiënt in de  eerste dagen of weken na het trauma klachten krijgt van toenemende hoofdpijn, braken, cognitieve veranderingen of sufheid, moet direct contact worden opgenomen met de

  neuroloog om traumatische afwijkingen alsnog uit te sluiten.

- Indien na 6 maanden klachten over cognitieve problemen of gedragsveranderingen persisteren, dan kan de patiënt worden verwezen naar de polikliniek neurologie. Dan beoordeling of verder

  aanvullend beeldvormend onderzoek aangewezen is en beoordeling van het vervolgtraject, b.v. verwijzing naar de revalidatiearts.

- Als  de neuroloog al eerder  diagnostiek heeft verricht maar ondanks adviezen de beperkingen blijven, kan de huisarts verwijzen naar de revalidatiearts (de revalidatiearts wil eerst neurologische

  diagnose).

Indien de patiënt korte tijd na het licht traumatisch hersenletsel (LTSH) progressie van de klachten krijgt, zal een CT-hersenscan worden verricht om een traumatische afwijking, b.v. een subduraal hematoom, uit te sluiten.

Bij poliklinische controle voor persisterende klachten na een LTSH  kan worden besloten tot het verrichten van een MRI om bijvoorbeeld microbloedingen of andere traumatische afwijkingen uit te sluiten.

De neuroloog verwijst indien nodig naar de revalidatiearts.

Indien patiënten na een licht traumatisch hersenletsel beperkingen ervaren in het functioneren, kan diagnostiek en behandelen van het functioneren plaatsvinden door de revalidatiearts. Daarbij wordt vooral gekeken of de gevolgen passend zijn bij  het letsel. Bij klachten op het gebied van cognitief functioneren kan een neuropsychologisch onderzoek duidelijkheid verschaffen over eventuele stoornissen. Als cognitieve stoornissen worden gevonden, dan is cognitieve training, die zich vooral richt op het toepassen van compensatiestrategieën, mogelijk. Beperkingen in het motorisch functioneren en andere beperkingen, zoals arbeid- en dagbesteding, worden uiteraard in teamverband geanalyseerd en zo mogelijk behandeld.

 

1^e lijns psychologen of psychosomatisch werkende fysiotherapeuten

Bij problemen in het functioneren zonder duidelijke functiestoornissen.

NB als er geen DSM diagnose is, dan wordt de behandeling/begeleiding niet vergoed.

Diagnose kan zijn “psychische klachten bij somatische stoornis”

 

Hersenletselteam Friesland:

Advies- en informatiepunt NAH: de coördinator geeft informatie en advies aan mensen met NAH, familieleden, zorg- en hulpverleners en andere betrokkenen. Dit kan telefonisch, schriftelijk of via e-mail.

Hersenletselteam: Dit multidisciplinaire team bestaat uit een maatschappelijk werker, neuroloog, GZ-psycholoog, psychiater, revalidatiearts en specialist ouderengeneeskunde.

Het team geeft advies en algemene informatie.

Het hersenletselteam en het advies- en informatiepunt NAH zijn organisatorisch ondergebracht bij Revalidatie Friesland, Postbus 2, 9244 ZN Beetsterzwaag,

telefoon: 0512 389289

e-mail: info@hersenletstelteamfriesland.nl website: www.hersenletselteamfriesland.nl

 

De Noorderbrug: biedt ondersteuning aan mensen met een lichamelijke handicap op gebied van wonen, werken en vrije tijd. Er is behandeling en begeleiding individueel en in groepen. Noorderbrug is specialist o.a. op het gebied van NAH. Hiervoor hebben zij  het behandelprogramma Hersenz ontwikkeld.

Telefoon: 050 5973800, klantenadvies@noorderbrug.nl

 

MEE: Biedt informatie, advies en ondersteuning aan mensen met een beperking in elke levensfase en op alle gebieden. Tel: 058 2844911

 

NAH zorg: een landelijke organisatie van ervaringsdeskundigen met regionale afdelingen. Voor Friesland: telefoon: 058 2563839 e-mail: info@nahzorg.nl website: www.nahzorg.nl

Postadres: postbus 94, 9062 ZJ Oenkerk

 

Slachtofferhulp: biedt hulp na misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit. Tel: 0900-1824 (toestel 3616)

 

Patiëntenvereniging: De patiëntenvereniging hersenletsel.nl houdt eigen regionaal, provinciaal en landelijk themabijeenkomsten. Voor meer informatie zie www.hersenletsel.nl

 

 

Bekijk hier de folder: Adviezen bij (licht)traumatisch hersenletsel

Bekijk hier de volledige werkafspraak