Gele patiënt zonder pijn of koorts

Cholestase = toestand waarin weinig of geen gal wordt uitgescheiden (intrahepatische obstructie) óf waarbij de afvloed van gal wordt belemmerd (extrahepatische obstructie)

 

Hyperbilirubinemie

- ongeconjugeerd

   - aanmaak toegenomen: hemolytische anemie

   - conjugatiestoornis: syndroom van Gilbert, medicamenteus

- geconjugeerd (meest voorkomend): t.g.v cholestase of parenchymateuze oorzaak

   - intrahepatisch, geen uitscheiding: hepatitis, t.g.v. medicamenten, levercirrose, langdurige parenterale voeding, intrahepatische zwangerschaps cholestase,  paraneoplastisch, hereditaire

      excretiestoornissen

- extrahepatisch, afvloedbelemmering: galstenen, RIP benigne of maligne, primair scleroserende cholangitis, AIDS cholangiopathie

Lichamelijk onderzoek

- aanwezigheid icterus

- palpatie lever/milt

- algemeen lichamelijk onderzoek

Met behulp van labonderzoek en echo (indien mogelijk al door huisarts aangevraagd indien deze op korte termijn verricht kan worden) kan onderscheid gemaakt worden tussen hepatogene en extra-hepatische oorzaak van icterus, ongeacht de oorzaak overleggen/ verwijzen naar de MDL arts.

Lab

- bilirubine geconjugeerd / ongeconjugeerd

- AF (verhoogd bij cholestase, bij adolescenten, botziekten, 3^e trimester zwangerschap)

- γ GT (verhoogd bij alle uitingen van cholestase)

- ASAT (in mitochondriën, verhoogd bij kapotte cel)

- ALAT (in cytoplasma, verhoogd bij zieke cel)

- CRP

- Hb

- haptoglobine (hemolyse als < 0.1)

- serologie (of spijtserum) cave hepatitis A, B, C, toxoplasmose, ziekte van Pfeiffer, CMV

 

Echo bovenbuik: lever / milt vergroot? tekenen van intra- of extrahepatische stuwing?

Voor een dergelijke spoedecho kan de patiënt worden aangemeld via telefoonnummer: 058–2866255 (onderzoeksassistent echografie). De huisarts geeft aan dat het gaat om een patiënt met pijnloze icterus en dat echo bovenbuik gewenst is.

De onderzoeksassistent zal de patiënt dezelfde dag of de eerstvolgende dag inplannen.

De huisarts zorgt voor een röntgenverwijsbrief en geeft deze mee aan de patiënt.

Verslaglegging geschiedt op reguliere wijze: uitslagen worden via edi-berichtgeving en/of per post verstuurd. Bij uitslagen met spoedeisend karakter kan de radioloog ervoor kiezen rechtstreeks zijn bevindingen aan de huisarts mee te delen of patiënt direct door te verwijzen naar de SEH. Dit ter beoordeling van de radioloog.

Evaluatie

Veelal is de oorzaak van icterus extrahepatisch (galsteenlijden, proces pancreas/galwegen).

De huisarts kan bloedonderzoek en echo aanvragen. De uitslagen gaan dan naar de huisarts. De huisarts kan indien nodig contact opnemen met de mdl-arts.

Bekijk hier de volledige werkafspraak De Gele patiënt zonder pijn of koorts